Tam adı Ferdi Merter Fosforoğlu olan sanatçı, İstanbul’da 19 Haziran 1939’da dünyaya geldi ve bir yaşındayken rol aldığı “Tosun Paşa” filmiyle sinema dünyasıyla tanıştı.
Babası Renan Fosforoğlu ve annesi Muazzez Arçay’ın izinden giderek oyunculuğa devam eden Merter, 1952’de “Dağların Kızı” filminde çocuk oyuncu olarak rol aldı. Tiyatro ve sinema sanatçısı Enis Fosforoğlu’nun da ağabeyi olan sanatçı, sonraki yıllarda çocuk ve genç oyuncu olarak 20’ye yakın filmde oynadı.
Merter, İstanbul’da 1958’e kadar süren sinema, dublaj ve tiyatro çalışmalarının ardından İtalyan Lisesini bitirdi ve 1959’da Ankara Devlet Konservatuvarına kaydoldu. Sivas’ta 1963’te askerliğini yapan sanatçı, 1965’te Cansın Hanım ile evlendi. Çiftin kızı Almula Merter 1966, oğlu Teymuralp Merter ise 1970’te dünyaya geldi.
Emeklilik dolayısıyla Devlet Tiyatrolarından 1983’te ayrılan usta oyuncu, yaklaşık 2 yıl sonra kuruma döndü.
42 yıl tiyatronun her alanında görev aldı
Usta sanatçı, tiyatroda 1962-2004 arasında farklı zamanlarda oyuncu, yönetmen, edebi kurul üyesi, disiplin kurulu üyesi, baş rejisör ve sanat yönetmeni olarak görev aldı.
Ferdi Merter ayrıca Devlet Tiyatroları Çalışanları Derneği (DETÇA) Genel Başkanlığı, Tiyatro Yazarları Derneği Başkanlığı, Türkiye Oyun Yazarları ve Çevirmenleri Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği de yaptı.
Almula Merter ile 2004’te Ferdi Merter Sanat Akademisi’ni ve Çığır Sahne’yi kuran usta oyuncu, 2012’ye kadar “Akvaryum”, “Barbaros Hayrettin” ve “Madalyon” adlı eserlerin de aralarında bulunduğu çok sayıda oyun yönetti.
“Zincir”, “Lise ve Dengi Okullara Tiyatro”, “İlköğretim Okullarına Tiyatro”, “Ateşte Semaha Durmak” ve “Tiyatro Tiyatro Tiyatro” isimli kitapları da kaleme alan Merter, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde eğitmenlik yaptı.
“En önemli tutkum topluma insanı anlatmak”
“Sanat kültürlerle özgürleşen bir olgudur” görüşünü savunan oyuncu, 2008’e kadar Devlet Tiyatroları çatısı altında 30’dan fazla oyunda rol aldı.
Sanatçı Merter, vefatından kısa bir süre önce verdiği röportajda, “En önemli tutkum topluma insanı anlatmak, insanın yüceliğini ve gücünü ortaya çıkarmaktır. 79 yaşındayım, kendimi bildim bileli, sanatımı ve toplumsal görevlerimi ön planda tutarak yaşadım, yazdım, sahneye koydum, oynadım. 79 yıldır böyle oldu.” ifadelerini kullanmıştı.
Merter, Şubat 2018’de evinde düşerek kalçasını kırdı ve geçirdiği operasyonun ardından 2 Mayıs 2018’de bir özel hastanede yoğun bakıma alındı.
Uzun süren tedavinin ardından 19 Eylül 2018’de, 79 yaşında hayatını kaybeden sanatçı Karşıyaka Mezarlığı’na defnedildi.
Usta oyuncunun rol aldığı sinema filmi ve dizilerden bazıları şöyle:
“Beyefendi’ye Bir Yalancı Aranıyor”, “Anadolar”, “Genç Osman”, “Cengiz Han’ın Bisikleti”, “Kuğular Şarkı Söylemez”, “Barbaros Hayrettin”, “Yanlışlık” “Silahlar ve Melekler”, “İhtiras Kurbanları”, “Asi Evlat”, “Ayrı Dünyalar”, “Turist Ömer Uzay Yolunda”, “Şeytan”, “Kurt ve Kuzu”, “Kuruluş / Osmancık”, “Kurtuluş”, “Cumhuriyet”, “Acı Hayat”, ” Kaptan”, “Kurtlar Vadisi Pusu”, “Kolpaçino: Bomba”, “Vay Başıma Gelenler 2,5”, “Kiralık Aşk”
Rol aldığı tiyatro oyunlarının bazıları da şunlar:
“Kral Oidipuz”, “Büyük Jüstinyen”, Göç”, “Dumanlı’da Telakki Var”, “Juls Sezar”, “Buzlar Çözülmeden”, “Dumanlıda Telaki Var”, “Dünyanın Düzeni”, “İstanbul Efendisi”, “My Fair Lady”, “IV. Hanry”, “Deli İbrahim”, “Çınar Dede ile Ihlamur Nine”, “Meçhul Asker ve Karısı”, “Lisistrata”, “IV. Murat”, “Becket Yahut Tanrılarının Şerefi”, “Yanlışlıklar Komedyası”, “Akın”, Bağdat Hatun”, Kedi Oyunu”, “Pas Pas”, “Aman Bana Bir Eğlence”, “III. Selim”, “Cephede Piknik”, “Güneş Çocukları”, “Bir Umut İçin Montserrat”, “Hep Vatan İçin”, “Scapin’in Dolapları”, “Yaz Misafirleri”, “Bir Sabah Gülerek Uyan”, “Cumhuriyet Kızı”, “Buzcu Geliyor”, “Kuğular Şarkı Söylemez”, “Sınıf Bunadı”, “Mustafam Kemal’im”
Kaynak AA
